Uittredepupil
Het licht komt ons oog binnen via de oculairen. Leer welke invloed de uittredepupil heeft op uw observeren.
Net zoals er licht in de verrekijker valt, komt er natuurlijk aan de andere kant een bepaalde hoeveelheid licht uit. Hoeveel licht er naar buiten gaat hangt af van het diafragma en de vergroting van de verrekijker. Het licht komt het oog binnen in een lichtbundel uit het oculair. Het oog zet het vervolgens met behulp van de hersenen om in een bruikbaar beeld.
Waarom bij schemerlicht een grote uittredepupil belangrijk is
De diameter van deze lichtbundel wordt uitgedrukt in millimeter en wordt de uittredepupil genoemd. Het bepaalt de helderheid van het beeld in het oog, wat bijzonder belangrijk is voor observatie in de schemering. Een verrekijker van 10x25mm laat een lichtstraal van 2,5mm door vanuit het oculair in het oog.
Dit is veel te weinig informatie voor waarnemingen in de schemering, het netvlies ontvangt veel te weinig prikkels en u kunt niet veel herkennen. De situatie is anders bij een 8x42mm lens. Het oog ontvangt een lichtstraal met een diameter van 5,25 mm. Het beeld verschijnt veel helderder en daarom kan de waarnemer zelfs in de schemering al veel zien. Alleen vanaf een uittredepupil van 4 mm is het objectief geschikt voor de schemering. Hoe hoger deze is, hoe beter.
Met deze verrekijker haalt u een uittredepupil van 7 mm.
De kleine heldere cirkel in het midden stelt de uittredepupil voor. Dit is de lichtinformatie die in het oog binnenkomt. Wanneer de schemering al heel ver gevorderd is, grijpt de waarnemer naar een lens die nog meer lichtinformatie biedt.
Kijkers met 7x50, 8x56 of 9x63 bieden uittredepupillen met een diameter van 7 mm. Dit is het maximaal haalbare voor een menselijk oog.
Dat komt omdat onze iris, het regenboogvlies, bij jonge mensen niet verder opengaat dan 7 mm.
Als er een grotere lichtstraal uit de verrekijker zou komen, zou onze iris onvermijdelijk de taak van diafragma overnemen (wat hij eigenlijk in de ware zin van het woord ook is). Bij iets oudere mensen gaat de iris niet meer volledig 7 mm open. Voor een 60-jarige zal een verrekijker van 7 mm AP niet meer het gewenste effect hebben. Een 8x42mm verrekijker zou hier ook voldoen.
In verband met de uittredepupil wordt vaak de term lichtsterkte gebruikt. De lichtsterkte wordt berekend uit het kwadraat van de uittredepupil. Voorbeeld: een 8x56 lens heeft een uittredepupil van 56/8=7 en een lichtsterkte van 7x7=49! Waarden boven 35 zijn typisch voor snelle jachtverrekijkers.
