7 prostych kroków do pierwszego astrofoto z montażem MiniTrack

Czy wymagane jest duże doświadczenie, drogi montaż, czy w pełni wyposażone obserwatorium by robić wspaniałe astrofotografie?

Dla wielu, astrofotografia to stroma góra z ostrymi skałami, głębokimi wąwozami i trudnymi szlakami wspinaczkowymi. Tylko ci, którzy dotrą na szczyt, zastaną nagrodzeni uznaniem i błyszczącymi kryształami górskimi ­­­– innymi słowy: pięknymi astrofotografiami.

Czy nie można po prostu wsiąść do kolejki linowej i pojechać na szczyt? Ależ oczywiście! Z tego artykułu dowiesz się:

• jak bawić się w astrofotografię bez wielkiego wysiłku,
• jak krok po kroku wykonać swoje pierwsze zdjęcia, nawet jeśli wciąż jesteś początkujący,
• jakiego dokładnie sprzętu potrzebujesz.

Najtrudniej zacząć. Wszystko inne przyjdzie samo.

Astrofotografia nie zawsze jest prosta. Klasyczna droga poprzez duże montaże i specjalistyczne astrokamery może być technicznie i czasowo kosztowna.

Ale nie o tym tu mówimy. Chodzi o efektowną astrofotografię w prostych krokach. Jak to osiągnąć? Dzięki tzw. astrofotografii "Nightscape"! Jest to fotografia nocnego nieba obiektywami szerokokątnymi i standardowymi, bez wykorzystania teleskopu. Zamiast słabych mgławic i galaktyk, fotografujesz gwiazdozbiory i Drogę Mleczną. Szczególną estetyką charakteryzują się zdjęcia łączące gwiaździste niebo z krajobrazem. To po prostu fotografia nocnych krajobrazów.

Czy to możliwe z nieruchomo zamocowanym aparatem na statywie? W zasadzie tak, ale w ograniczonym zakresie. Zaletą jest tu prostota: poza aparatem i statywem nie potrzebujesz żadnego dodatkowego sprzętu. Wady? Trzeba poprzestać na krótkich ogniskowych i krótkich czasach naświetlania do około 15 sekund. To często nie wystarczy do zobrazowania piękna Drogi Mlecznej i obiektów głębokiego nieba.

Montaż fotograficzny (zwany również Astrotrackerem) prowadzi Twój aparat za pozornym ruchem gwiazd. A nie jest on powolny, bo w godzinę gwiazdy przemierzają na niebie 15 stopni, czyli 30 tarcz Księżyca w pełni. W przypadku Astrotrackera możliwe jest zastosowanie czasów naświetlania do kilku minut. Gwiazdy na zdjęciu pozostają punktowe, a aparat ma czas na zebranie światła i ukazanie na zdjęciu większej głębi i szczegółowości obiektów.

Montaż fotograficzny MiniTrack to idealne wprowadzenie do astrofotografii ze śledzeniem. Nie musisz być Harry Potterem, by machać różdżką MiniTrack. To także coś dla Mugoli – czyli dla jeszcze-nie-profesjonalistów w astrofotografii.

Prawie 4000 fanów MiniTracka dzieli się zwoimi zdjęciami na swojej grupie facebookowej. Nie ma w tym przesady, że jeden piękny motyw goni kolejny. W czym rzecz? W niemal intuicyjnie prostej obsłudze i niezawodnej mechanice.

MiniTrack jest:

• przystępny cenowo i solidny,
• szybki w rozstawieniu i prosty w obsłudze,
• w pełni mechaniczny, działający bez baterii,
• mobilny, lekki i mieszczący się w każdym plecaku,
• atrakcyjny także dla początkujących, obserwatorów wizualnych, i miłośników gwiaździstego nieba.

Niebo powinno być czyste. Brzmi to banalnie, ale jest kluczowe. Nawet cienkie welony chmur mogą zepsuć zdjęcie. Ponadto mogą później wystąpić problemy podczas automatycznej obróbki kilku zdjęć. Upewnij się więc, że masz czyste niebo i możliwe jak najmniej światła rozproszonego w okolicy.

Którą część nieba chcesz fotografować? Najlepiej to zaplanować przed sesją. Latem wstęga Drogi Mlecznej wygląda fantastycznie, dlatego warto wybrać miejsce obserwacji z otwartym widokiem na południowy horyzont. Zimą zachwycają okolice gwiazdozbioru Oriona.

Lubisz listy? Niezależnie od odpowiedzi, lista kontrolna do odhaczenia - nawet jeśli to tylko odhaczanie w myślach - jest ważna przed rozpoczęciem. Pamiętam pewien wieczór obserwacyjny, gdy zapomniałem połowy rzeczy, bo nie miałem czasu na przygotowanie wszystkiego wcześniej. Przygotuj wszystko zanim się spakujesz – da Ci to pełen przegląd.

Lista kontrolna na noc:

• aparat z obiektywem, karta SD i naładowany akumulator,
• wyzwalacz przewodowy (jeśli nie chcesz korzystać z samowyzwalacza aparatu),
• głowica kulowa do zamocowania aparatu na montażu MiniTrack,
• MiniTrack z celownikiem lub lunetką biegunową,
• uchylna głowica wideo lub klin paralaktyczny/kołyska do zamocowania montażu MiniTrack na statywie,
• statyw, w miarę możliwości z poziomicą,
• latarka ze światłem czerwonym,
• mała szyna dovetail i klucz imbusowy (tylko dla klina paralaktycznego/kołyski),
• podświetlenie lunetki biegunowej (tyko dla celownika optycznego).

Teraz możemy już wyjść w noc, gwiazdy czekają.

Przyjechałeś na miejscówkę obserwacyjną i wszystko wypakowałeś? Super. Najlepiej rozstawić po raz pierwszy sprzęt na spokojnie o zmierzchu, gdy widoczność jest wciąż wystarczająca.

Znajdź twarde i płaskie miejsce do rozstawienia swojego statywu. Ustaw jego wysokość tak, by móc wygodnie patrzeć od dołu przez lunetkę biegunową. Ostatecznie nie chcesz mówić dżdżownicom "dobry wieczór", tylko fotografować gwiaździste niebo.

Zamocuj głowicę wideo lub klin paralaktyczny. To proste dzięki złączu gwintowemu 3/8 cala. Czy masz wbudowaną w statyw lub głowicę libelkę? Dzięki niej łatwo wypoziomujesz statyw, co poprawi dokładność śledzenia.

Teraz nadchodzi główny punkt dzisiejszego wieczoru: MiniTrack. Zamocuj Astrotrackera na głowicy wideo lub klinie paralaktycznym. Aby to zrobić, połącz płytkę szybkozłączki głowicy wideo lub małą szynę dovetail klina paralaktycznego z MiniTrackiem za pomocą tylnego złącza gwintowego 1/4 cala. Następnie zamocuj aparat na głowicy kulowej MiniTracka poprzez płytkę szybkozłączki.

Zamocuj lunetkę biegunową lub celownik. Jeśli używasz podświetlenia lonetki biegunowej Omegon, teraz jest dobry czas, by je zamontować.

Czy ustawiłeś już MiniTracka względem kierunku północy? Jeśli wszystko jest w porządku, celownik lub lunetka biegunowa wskazuje biegun niebieski.

Orientacja na północny biegun nieba za pomocą celownika

Spójrz przez celownik: jeśli jest widoczna Gwiazda Polarna, to wymagane są jedynie drobne poprawki. Jeśli nie, to należy jeszcze raz zgrubnie przestawić montaż. W przypadku krótszych ekspozycji, wystarczy, jeśli Gwiazda Polarna jest widoczna w celowniku.

W przypadku dłuższych ekspozycji, zrobimy to jeszcze lepiej: ustaw montaż tak, by Gwiazda Polarna leżała przy krawędzi pola widzenia celownika – naprzeciwko gwiazdy Kochab w Małej Niedźwiedzicy. Grafika pokazuje, jak powinno to wyglądać.

Orientacja na północny biegun nieba za pomocą lunetki biegunowej

Chętnie korzystam z aplikacji Polar Finder, która pokazuje aktualną pozycję bieguna i Gwiazdy Polarnej. Odpowiednia aplikacja dostępna jest w Google Play lub App Store. Obracaj lunetkę biegunową w oprawie, aż widok w lunetce będzie zgodny z widokiem wyświetlanym w aplikacji. Teraz czas na ustawienie precyzyjne: koryguj azymut i wysokość osi, aż Gwiazda Polarna będzie widoczna w małym okręgu lunetki biegunowej.

Wskazówka: zamocuj aparat przed orientacją MiniTracka na biegun. Jeśli aparat zasłania widok na Gwiazdę Polarną, obróć korpus na głowicy kulowej nieco w bok.

Skieruj aparat na jasną gwiazdę lub planetę. Wybierz wysokie ustawienie ISO i krótki czas naświetlania. Zdjęcie nie musi był ładne, chodzi tu jedynie o ustawienie optymalnej ostrości.

Skorzystaj z funkcji zoom na ekranie aparatu i manualnie ustaw ostrość (tryb ręczny) pierścieniem na obiektywie tak, by gwiazda była ostra jak szpilka. Zrób pierwsze zdjęcie i powiększ obraz. Czy gwiazda jest ostra? Jeśli nie, próbuj tak długo, aż będziesz zadowolony z uzyskanej ostrości.

Lista kontrolna: właściwe ustawienia aparatu:

• ISO: 400-1000,
• przysłona całkowicie otwarta,
• czas naświetlania: ok. 15-60 sekund,
• balans bieli: światło dzienne,
• najlepsza jakość obrazu, jeśli to możliwe, nieskompresowany format RAW.

Nakręć MiniTrack i skieruj aparat na wybrany region nieba. Zrób zdjęcie testowe, jeśli nie jesteś jeszcze pewien, że obiekt znajduje się w polu widzenia. Aby to ocenić, zwykle wystarcza krótki czas naświetlania, około 2-3 sekundy. Teraz możesz dopasować pozycję aparatu.

Wszystko dobrze ustawione? Świetnie! Możemy zatem zaczynać.

W praktyce, do punktu 7. dojdziesz szybciej, niż myślisz. Sprawdź jeszcze raz prawidłowe ustawienia w aparacie.

Ostre gwiazdy bezlitośnie pokażą na zdjęciu każde drganie. Masz przy sobie zdalny wyzwalacz migawki? Jeśli nie, nie ma problemu. Wykorzystaj zatem samowyzwalacz w aparacie. Dzięki temu statyw będzie miał czas na wytłumienie drgań.

Klik! Pierwsze zdjęcie już na karcie. Ne wygląda to źle. Pobaw się nieco kadrowaniem obrazu (jeśli masz obiektyw zmiennoogniskowy) i czasem naświetlania.

Czy da się to zrobić lepiej? Gdy połączysz kilka zdjęć, liczba widocznych szczegółów wzrośnie. Przy pomocy bezpłatnego oprogramowania możesz w komputerze zestackować poszczególne obrazy w jedno zdjęcie.

Na początek spróbuj wykonać serię około 20 zdjęć z czasem naświetlania 30-40 sekund. Za pomocą programowalnego wyzwalacza przewodowego możesz zaprogramować całą serię. Następnie wystarczy nacisnąć przycisk start i czekać.

Wskazówka: jeśli chcesz połączyć zdjęcie nocnego nieba z krajobrazem, to zdjęcie krajobrazu wykonaj osobno, niezależnie od MiniTracka. 

Nie spałeś całą noc? Pewnie zdążyłeś już przejrzeć zdjęcia. Zdumiewające, ile można na nich dostrzec, nie sądzisz?

Dzięki MiniTrackowi piękne rezultaty możesz osiągnąć w krótkim czasie. Pierwsze zdjęcie nie będzie zapewne idealne (jeszcze) i wcale nie musi takie być. Ujmę to tak: droga jest celem, a Stonehenge nie zbudowano w jeden dzień. Kolejnym krokiem jest obróbka zdjęć w programie do stackowania, takim jak np. Deep-Sky-Stacker lub innym.

Bądź dumny z tego, co udało Ci się osiągnąć w ciągu jednej lub kilku nocy. I po prostu baw się dobrze.

Montaż MiniTrack dostępny jest w trzech wersjach:

• MiniTrack Essentials: najprzystępniejszy cenowo MiniTrack o nośności 3 kg, z celownikiem umożliwiającym zgrubną orientację na biegun nieba,
• MiniTrack LX3: MiniTrack dla każdego, o nośności 3 kg, z optyczną lunetką biegunową do precyzyjnej orientacji na północny biegun nieba,
• MiniTrack LX Quattro: najlepszy MiniTrack o nośności 4 kg, z precyzyjnymi łożyskami igiełkowymi i możliwością używania montażu na północnej i południowej półkuli.

Marcus jest oddanym amatorem astronomii, autorem tekstów, youtuberem i miłośnikiem nocnego nieba. Od 2006 roku pomaga innym w wyborze odpowiedniego teleskopu - dziś poprzez teksty i filmy.

Jako wielki miłośnik kawy, pod rozgwieżdżonym niebem najchętniej miałby pod ręką swój ekspres do kawy.