W szczypcach Skorpiona

W okolicy Antaresa leży kilka gromad kulistych, a M4 znajduje się jedynie jeden stopień od tego gazowego olbrzyma.

Gwiazdozbiór Skorpiona to jedna z najbardziej imponujących konstelacji nieba, ale w całości możemy ją podziwiać dopiero z południa Europy. Tam nawet zamglenie przy horyzoncie nie zakłóca obserwacji, dlatego koniecznie weź na wakacje lornetkę! Ale przy dobrej widoczności nawet z Europy Środkowej można ruszyć na tę wycieczkę. Warto!

Na zdjęciach, gromady kuliste często wyglądają łudząco podobnie, jednak podczas naszej wędrówki odwiedzimy trzy bardzo różne okazy, co widać nawet przez lornetkę. Zaledwie około 1° na zachód od Antaresa leży jasna i duża gromada kulista M4. Chociaż w lornetce nie można jej jeszcze rozdzielić na pojedyncze gwiazdy, z pewnością wykazuje pewną ziarnistość. Uważni obserwatorzy rozpoznają "pasek", który biegnie przez jej centrum.

Inną gromadą kulistą Messiera w Skorpionie jest M80, która leży dobre 3,5° na północ od M4 i można ją namierzyć poprzez ς i ο Sco. Jednak M80 jest wyraźnie słabsza, więc w przypadku zamglenia przy horyzoncie często może wygladać zaledwie jak okrągła, mglista plamka.

Przesuń lornetkę 7,5° na wschód od Antaresa, czyli około jedną szerokość pola widzenia, za granicę z Wężownikiem, natkniemy się na kolejną gromadę kulistą Messiera, a mianowicie na M19. Charakteryzuje się ona owalnym kształtem, który można rozpoznać już w lornetce.

Gwiazda ρ Oph jest znana przede wszystkim ze względu na wielobarwną mgławicę o tej samej nazwie, która nie jest jednak widoczna w lornetce. Ale ρ Oph sama w sobie jest również interesująca: jest to układ pięciu gwiazd, w którym trzy składniki można z łatwością rozdzielić przez lornetkę, o ile trafimy na dobre warunki obserwacyjne. Ich wzajemna odległość to dobre 150". Gwiazdę ρ Oph można stosunkowo łatwo namierzyć, ponieważ leży ona jedynie 3° na północ od Antaresa lub M4.

Duży towarzysz Saturna

Gdy publikowano to opracowanie, Saturn znajdował się jedynie kilka stopni od Skorpiona, w gwiazdozbiorze Wężownika. Jego system pierścieni można dostrzec dopiero w powiększeniach od około 30x, ale w zasięgu lornetki jest największy księżyc Saturna, Tytan, o jasności 8,4 magnitudo. Ważne jest, by jego odległość od jasnego Saturna była możliwie duża. Odpowiednie momenty można ustalić za pomocą programu typu planetarium.

Autor: Kay Hempel / Licencja: Oculum-Verlag GmbH